سنگ شکنی برون اندامی
واحد سنگ شکنی برون اندامی که در طبقه زیرزمین ۲ بیمارستان واقع است مجهزبه دستگاه سنگ شکن Modilith ساخت کشور سوئیس است که در نوع خود یکی از بی نظیرترین دستگاه ها از نظر دقت – تاثیر و درد حین کار برای بیمار و برای تمام افراد با وزن ها و توده های بدنی مختلف می باشد.
واحد سنگ شکنی در شیفت های صبح و بعداز ظهر فعال است و روزانه پذیرای بیش از ۳۰ بیمار می باشد. واحد سنگ شکنی برون اندامی (ESWL) با همه بیمه های قانونی کشور قرارداد همکاری دارد.
سنگ شکنی برون اندامی
تقریبا ۹۰ درصد مردم در طول عمرخود دردهای ناشی از سنگ و سنگریزه در کلیه و سیستم ادراری را تجربه می کنند. در ۸۵درصد موارد این سنگ ها و سنگ ریزه ها با درمان سرپائی و حتی بدون درمان دفع شده و مشکل حل می شود. اما در ۱۵ درصد موارد سنگ ها بزرگ بوده و نیاز به درمان خواهند داشت. در سالهای قبل درمان سنگ کلیه صرفا از طریق جراحی که عملی بزرگ، پرهزینه و ریسک پذیر بود، درمان می شدند ولی عوارض آن تا سالها بیمار را تهدید می کرد. هم اینک در درمان سنگ های بزرگ از روش جراحی باز استفاده نمی شود و از روش سنگ شکنی درون اندامی و برون اندامی که به مراتب ارزان قیمت و کم خطر و سرپائی بوده و استفاده می شود. خوشبختانه بیمارستان بهبود به هر دو نوع درمان این بیماران با پیشرفته ترین دستگاهها مجهز می باشد. سنگ شکنی برون اندامی بیمارستان بهبود از پیشرفته ترین دستگاه های موجود در شمالغرب کشور با مارک اشتورز ساخت کشور سوئیس می باشد. سالانه بیش از ۳هزار نفر با این سیستم درمان می شوند. در روش سنگ شکنی برون اندامی (ESWL)، از امواج الکترو مغناطیس، برای شکستن سنگ های کلیوی استفاده می شود. پس از استفاده از این روش درمانی، فرد می تواند تکه های خرد شده سنگ را از طریق سیستم ادراری دفع نماید.
سنگ های کلیوی در یکی از کلیه ها و یا هر دوی آن ها تشکیل می شود. اگر در ادرار عدم تعادل از لحاظ مقدار نمک ها و مواد معدنی وجود داشته باشد، فرد می تواند به سنگ های کلیوی مبتلا شود.
این سنگ ها اغلب به اندازه ی کافی و میزان اسیدی و قلیائی بودن(PH) کوچک هستند که بدون آسیب زدن، خود به خود از طریق ادرار به خارج از بدن رانده شوند. اما اگر قابلیت خارج شدن را نداشته باشند، پزشک ممکن است روش سنگ شکنی برون اندامی یا درون اندامی را توصیه کند.
دو نوع سنگ شکنی وجود دارد :
۱- سنگ شکنی درون اندامی که برای سنگ های مثانه و حالب و کلیه بکار می رود و در این حالت پس از بیهوش کردن بیمار، دستگاهی از طریق مجاری ادرار به داخل مثانه یا حالب و یا از طریق پوست و از ناحیه پهلو به داخل کلیه فرستاده شده و با دید مستقیم توسط سنگ شکن که انواع مختلفی دارد شکسته می شود .
۲- در سنگ شکنی برون اندامی احتیاجی به بیهوشی بیمار نیست و پروب سنگ شکن با سنگ تماس مستقیم نداشته و از طریق امواج الکترومگنتیک از راه دور سنگ را خرد می کند.
سنگ شکنی در دو قسمت انجام می شود. در داخل لوله حالب و در داخل کلیه. در لوله حالب زمانی اقدام به سنگ شکنی می شود که جلوی عبور ادرار از لوله حالب گرفته شده باشد. به این علامت در اصصلاح پزشکی آب آوردگی کلیه یا ( هیدرونفروز) گفته می شود. برای سنگ هایی که در داخل کلیه باعث درد، خونریزی و گرفتن سرحالب و آب آوردگی کلیه و همچنین بروز عفونت های کلیه شود، می بایست از سنگ شکنی استفاده شود.
سنگ شکنی بیمارستان بهبود:
بخش سنگ شکنی بیمارستان بهبود از اوایل سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرده و تاکنون هزاران بیمار مبتلا به سنگ کلیه و حالب و نیازمند عمل جراحی فوری در این مرکز درمان شده اند. دراین مرکز سنگ شکنی برای اطفال و شیرخوران نیز با بیهوشی سبک انجام می شود. سیستم های سنگ شکنی این بیمارستان از بدو راه اندازی بارها بهسازی شده و به آخرین مدل ها تجهیز شده است.
دستگاه واحد سنگ شکنی بیمارستان بهبود در نوع خود از بهترین انواع موجود در دنیا می باشد. این واحد مجهز به دستگاه سونوگرافی و فلوروسکوپی بوده و قادر به شکستن اکثریت سنگهای دستگاه مجاری ادراری است که بصورت سرپایی انجام شده و نیاز به بستری و بیهوشی عمومی ندارد این روش نسبت به عمل جراحی کم هزینه تر ، آسانتر ، کم عارضه تر و بهتر است .
سنگ شکنی بیمارستان بهبود در مقام مقایسه با سایر سنگ شکن ها دو مزیت دارد:
۱- درد آن بسیار کمتر از انواع مشابه است.
۲- علاوه بر سنگ شکنی سنگهای کلیه، قادر به شکستن سنگهای داخل حالب بوده و سایر سنگ شکن ها این مزیت را ندارند.
البته سختی سنگ ها متفاوت است درصورت سختی بیش از حد دستگاه سنگ شکن قادر به شکستن آن نخواهد بود ( ۲ تا ۳ درصد سنگ ها این مشخصات را دارند ) سختی سنگ فقط توسط سی تی اسکن قابل تشخیص است.
آمادگی قبل از سنگ شکنی
قبل از انجام سنگ شکنی لازم است آزمایشات مربوط به عفونت ادراری و اختلالات انعقادی بررسی گردد.
عوارض عادی سنگ شکنی
خونریزی پس از سنگ شکنی ( خونی شدن ادرار ) جزو عوارض قابل پیش بینی پس از انجام آن می باشد که معمولا در عرض چند روز بعد از سنگ شکنی برطرف می شود و در کل عارضه سنگینی ندارد و مخصوصا اگر توسط پزشک ماهر و باتجربه انجام گیرد.
روش پیشگیری از تشکیل مجدد سنگ ادراری:
معمولا شروع سنگ سازی در کلیه بعلت مصرف کم مایعات و یا تعریق بیشتر و فوق اشباع شدن ادرار نسبت به املاح موجود در ادرار از جمله اگزالات و ادرات و غیره می باشد. بعد از تشکیل هسته اولیه سنگ، برای بزرگتر شدن سنگ نیاز نیست که ادرار نسبت به املاح خاص به حالت فوق اشباع برسد بلکه کریستالهای املاح موجود در ادرار جذب هسته اولیه سنگ شده و سنگ بزرگتر شده و ممکن است علامت دار بشود. برای پیشگیری از تشکیل سنگ اولیه و یا جلوگیری از عود سنگ صرف نظر از نوع سنگ روش های زیر موثر می باشد:
۱- محدود کردن مصرف نمک در رژیم غذائی
۲- مصرف مایعات زیاد که از فوق اشباع شدن ادرار نسبت به املاح موجود در ادرار جلوگیری کند. عادت به مصرف مایعات زیاد که ترجیحا باید آب یا چای کم رنگ باشد. برای سالم بودن دستگاه ادراری بخصوص پیشگیری از تشکیل سنگ در همه شرایط و سن موثر می باشد. لذا همیشه توصیه به مصرف آب و چای کم رنگ می شود. بخصوص: شبها موقع خواب، فصل گرما، موقع فعالیت فیزیکی و تعریق زیاد.